बाहेर रणरणते ऊन आणि घरात किंवा कार्यालयात वातानुकूलित यंत्र यांचे समीकरण अगदी छान जुळून आलेले असते, नाही का ? याचा लाभ जर आपण घेत असू तर या यंत्राचा वापर पद्धतशीरपणे कसा करून घ्यावा, याची माहिती असणे जास्त गरजेचे आहे. एका कार्यकारी अभियंत्याने सांगितल्याप्रमाणे हे यंत्र २६ अंशांवर ठेवावे. बऱ्याच लोकांना २० ते २२ अंश से. तापमानात हे यंत्र सुरु ठेवण्याची सवय असते. कालांतराने जेव्हा थंडी जाणवू लागते, तेव्हा हे बहाद्दर हळूच अंगावर चादर पांघरून घेतात. यामुळे दुहेरी तोटा होतो. मुळातच, आपल्या शरीराचे तापमान ३७ अंश से. आहे. आपले शरीर २३ अंश ते ३९ अंशांपर्यंतचे तापमान सहजपणे सहन करू शकते. याला मानवी शरीराची ‘तापमान सहनशीलता’ असे म्हणतात. जेव्हा खोलीचे तापमान कमी किंवा जास्त असते तेव्हा शरीर शिंका देणे, थरथरणे अशा पद्धतीने प्रतिक्रिया देत असते. त्यामुळे ते सर्वस्वी अयोग्य आहे.

जेव्हा आपण यंत्र १९ पासून २१ अंशांवर नेता, तेव्हा खोलीचे तापमान सामान्य शरीराच्या तपमानापेक्षा खूपच कमी असते. यामुळे शरीरात ‘हायपोथर्मिया’ नावाची प्रक्रिया सुरू होते. म्हणजे शरीरातील रक्ताच्या अभिसरणांवर परिणाम होतो. शरीराच्या काही भागात रक्तपुरवठा पुरेसा होत नसतो. असे आपण दीर्घकाळापर्यंत चालू ठेवल्यास संधिवातासारखे आजार होतात. ज्यावेळी आपण या वातानुकुलित यंत्राखाली असतो, त्यावेळी आपल्या शरीराला घाम येत नाही. त्यमुळे शरीरातील टाकाऊ द्रव्ये बाहेर निघत नाहीत. मग दीर्घकाळापर्यंत अनेक आजारांचा धोका असतो. उदा. त्वचेची ॲलर्जी किंवा खाज सुटणे, उच्च रक्तदाब, इ.जेव्हा आपण अशा कमी तापमानात यंत्र चालविता, तेव्हा हे यंत्र पंचतारांकित असले तरीसुद्धा ‘कॉम्प्रेसर’ पूर्ण उर्जेवर कार्य करतो. यासाठी अत्याधिक उर्जा वापरली जाते, ती आपल्या आरोग्यासह, आर्थिक नुकसानसुद्धा करते.

उत्तम मार्ग कोणता असेल, तर तापमान २६ अंश किंवा त्याहून अधिक वर निश्चित करा. यंत्र २६ अंशांवर चालविणे आणि पंखा कमी करणे नेहमीच चांगले असते. यासाठी कमी वीज खर्च होईल. आपल्या शरीराचे तापमान योग्य असेल; आणि आपल्या आरोग्यावरही परिणाम होणार नाही. निश्चितपणे जागतिक तापमानवाढीचे परिणाम कमी करण्यास मदत करेल. समजा, आपण आपले यंत्र २६ अंशांवर ठेवले, आपल्यासारख्या आणखी ५ दशलक्ष नागरिकांनीही २६ अंशावर चालविले तर आपण प्रतिदिन ५ दशलक्ष युनिट वीज वाचवू शकणार आहोत. ही काळाची गरज आहे. प्रादेशिक स्तरावर ही बचत प्रत्येक दिवशी करोडो युनिट असू शकते. कृपया या माहितीचा विचार करा. यंत्राचा पुरेपूर लाभ घ्या; परंतु २६ अंश सेल्सिअसपेक्षा कमी चालवू नका. आपले शरीर आणि वातावरण निरोगी ठेवा.