
सातारा जिल्ह्यातील वाईमध्ये ढोल्या गणपतीचे मंदिर प्रसिद्ध आहे. गणपतीच्या भव्य आणि विशाल मूर्तीमुळे याला ‘ढोल्या गणपती’ असे म्हणतात. हे मंदिर गणपतराव रास्ते यांनी ‘कृष्णा’ नदीपात्रात बांधले आहे. साधारण सोळाव्या शतकात या मूर्तीची स्थापना झाली. ही मूर्ती एकसंध काळ्या दगडामध्ये कोरलेली आहे. मूर्तीसाठी लागलेला दगड कर्नाटकातून आणण्यात आला असून सध्या या मूर्तीला भगवा रंग देण्यात आला आहे. त्यामुळे मूर्तीचे मूळ रूप दिसत नाही. ही मूर्ती अतिशय रेखीव आहे.
गर्भगृहाचे छत हे स्थापत्यशैलीची किमया आहे. चुना आणि फरशीचा वापर करून वास्तुशास्त्रज्ञांनी एक अप्रतिम मंदिर बांधले आहेत. याचा कळस वाईतील सर्व मंदिरांपेक्षा सर्वात उंच असून याची उंची 24 मीटर इतकी आहे.

वारंवार येणाऱ्या नदीच्या पुरापासून संरक्षण व्हावे म्हणून गर्भगृहाच्या पश्चिमेकडील मागील भिंतीची रचना मत्स्याकार बांधली आहे. त्यामुळे पुराच्या वेळी पाणी दुभंगले जाऊन पाण्याचा दाब कमी होऊन मंदिर सुरक्षित राहते. गर्भगृहात अर्धा मीटर उंच चौथऱ्यावर गजाननाची रेखीव बैठी भव्य डाव्या सोंडेची मूर्ती आहे. हा गणपती उकिडवा दोन्ही मांड्या रोवून बसला आहे. प्रसन्न मुद्रेतील गणपतीच्या अंगावर यज्ञोपवितासह गळ्यातील हार, बाजूबंद आणि पायातील तोडे हे अलंकार आहेत. मूर्तीच्या मागील प्रभावळ अर्धचंद्राकृती असून ३ मीटर ६३ सेमी इतकी उंच आहे. गर्भगृहाचे छत म्हणजे तत्कालीन स्थापत्यशैलीची किमयाच आहे. गणपतीच्या दर्शनासाठी नेहमी भाविकांची वर्दळ असते.