मटारची लागवड

हिरवे वाटाणे अर्थात कच्चे वाटाणे ज्याला ‘मटार’ देखील म्हणतात. मटार सगळ्यांनाच आवडतात. मटारची शेती करताना नियमित पाणीपुरवठा करणे व वेळेवर कीटकनाशक फवारणी होणे गरजेचे असते. या पिकास अनेक रोगांना तोंड द्यावे लागते.
हिवाळ्यात पिकाच्या वाढीवर आणि उत्पादनावर परिणाम होतो. यशस्वी शेतीसाठी या रोगांचे व्यवस्थापन करणे आवश्यक आहे. रब्बी पिकांमध्ये मटारमुळे शेतकऱ्यांना भरपूर नफा मिळतो, ज्याचा देशांतर्गत वापर आणि निर्यात दोन्हीमध्ये मोठा वाटा असतो. तथापि, या शेतीचे यश विविध रोगांपासूनच्या संरक्षणावर अवलंबून असते. या रोगांचा प्रादुर्भाव कमी करण्यासाठी आणि मटारच्या निरोगी पिकाची खात्री करण्यासाठी व्यवस्थापन करणे आवश्यक आहे.
मटारला ‘मिल्ड्यू’ रोगाची लागण होते. या रोगात पानांवर पांढरे पावडर ठिपके पडतात. वाढ खुंटते. त्याचे व्यवस्थापन करण्यासाठी प्रतिरोधक वाणांचा वापर करावा. रोपांच्या मुळांशी हवा खेळती राहण्यासाठी रोपांमध्ये योग्य अंतर ठेवावे. सल्फर बुरशीनाशके वापरावीत. ‘डाऊनी मिल्ड्यू’ हा आणखी एक रोग आहे. यात पानांच्या वरच्या पृष्ठभागावर पिवळसरपणा आणि खालच्या पृष्ठभागावर जांभळा रंग दिसून येतो. या रोगाचा बंदोबस्त करण्यासाठी प्रतिरोधक वाण लावावे. सिंचनाच्या योग्य पद्धतींचा अवलंब करावा. आवश्यक असल्यास बुरशीनाशकांचा वापर करावा. आणखी एका रोगात रोपांच्या पानांवर काळे चट्टे पडतात. त्यामुळे पानगळती होते. या रोगाचा बंदोबस्त करण्यासाठी पीक फेरपालट, बीजप्रक्रिया आणि बुरशीनाशकांचा वापर करावा.
‘फ्युझेरियम विल्ट’ हा आणखी एक रोग आहे. या रोगामुळे पाने कोमेजतात. खालची पाने पिवळी पडतात. ‘रूट रॉट’ रोगामध्ये झाडे कोमेजतात. त्याचे व्यवस्थापन करण्यासाठी पाण्याचा चांगला निचरा असणाऱ्या मातीत शेती करावी. आवश्यक असल्यास बुरशीनाशके वापरावीत. ॲफिडचा प्रादुर्भाव झाल्यास पाने खुरटी होतात, वाढ खुंटते. त्याचे व्यवस्थापन करण्यासाठी कीटकनाशक वापरा. या रोगांचे व्यवस्थापन करण्यासाठी विषाणूमुक्त बियाणे वापरावे. ॲफिड वाहक नियंत्रित करावे. संक्रमित झाडे ताबडतोब काढून टाकावीत. परिसरात प्रचलित असलेल्या सामान्य रोगांना प्रतिरोधक वाण निवडावे. जमिनीत पिकांमध्ये फेरपालट करावा. हवा खेळती राहण्यासाठी रोपांमध्ये पुरेसे अंतर ठेवावे. मातीजन्य रोगांपासून संरक्षण करण्यासाठी लागवडीपूर्वी बियाण्यांवर बुरशीनाशक घालावे.