सिमेंट निर्मिती
अलिकडे मागणी जास्त असल्याने सिमेंट निर्मिती उद्योगांमध्ये निश्चितपणे फायदा आहे. देशाच्या अर्थव्यवस्थेतही सिमेंट उद्योगाचे चांगले सहकार्य आहे. आजपर्यंत सिमेंट उद्योगांमध्ये फक्त मोठे प्रकल्प तयार होत होते, मात्र आज लहान आणि मध्यम आकाराचे सिमेंट प्रकल्प सुरू होत आहेत. सरकारने छोट्या सिमेंट प्रकल्पांना दिलेल्या प्रोत्साहनामुळे हे शक्य झाले आहे. छोट्या सिमेंट प्रकल्पांमध्ये व्ही.एस. तंत्रज्ञान वापरले जात आहे. वाढत्या शहरीकरणामुळे ग्रामीण भागातील लोकांचे जीवनमान बदलत आहे. मातीच्या साध्या घरांची जागा सिमेंट-काँक्रीटच्या घरांनी घेतली आहे.

घर बनविण्यासाठी सिमेंट हा सर्वात महत्त्वाचा भाग आहे. आज सिमेंटशिवाय बांधकाम होत नाही, अशी स्थिती आहे. बहुमजली इमारती, अपार्टमेंट, बंगले, घरे, रो-हाऊस, उड्डाणपूल, रस्ते, पूल अशा प्रत्येक बांधकामासाठी सिमेंटला मोठी मागणी आहे. चुनखडी हा सिमेंट उत्पादनासाठी वापरला जाणारा मुख्य कच्चा माल आहे. आपल्या देशातील बहुतेक राज्यांमध्ये चुनखडीच्या उपलब्धतेमुळे, चुनखडीच्या खाणींच्या आसपास सिमेंट उत्पादन प्रकल्प सुरू केले जातात.
ज्याठिकाणी चुनखडीचे प्रमाण कमी असेल तेथे छोटे सिमेंट प्रकल्प सुरू करावेत. ते काही वर्षांसाठीच वापरले जातील. सिमेंट विक्रीसाठी देशाच्या प्रत्येक भागात ग्राहक उपलब्ध असल्याने, जेथे उत्पादन करायचे आहे, तेथे विक्रीसाठी बाजारपेठ शोधा. उत्पादन खर्च आणि वाहतूक खर्च यांचा समतोल साधल्यामुळे उत्पादन स्वस्त किंमतीत विकता येते. कमी वाहतूक खर्चामुळे उत्पादन कमी किंमतीत विकले जाऊ शकते.
चांगल्या दर्जाच्या सिमेंटचे उत्पादन करून वाहतूक खर्च कमी करता येतो. स्पर्धक उत्पादनांपेक्षा किंमत थोडी कमी ठेवली तर मागणीही वाढेल. ‘पोर्टलॅंड सिमेंट’ उत्पादनासाठी बॉक्साईट, लॅटेराइट, सी रॉक, कोळसा, तेल, मार्सुपियल आणि चुनखडीची गरज आहे. सिमेंटची सेटिंग वेळ वाढविण्यासाठी, त्यात जिप्सम जोडला जातो. लहान सिमेंट प्रकल्पांमध्येही उच्च दर्जाचे सिमेंट तयार केले जाते. चीनमध्ये सिमेंटचे बहुतांश छोटे कारखाने कार्यरत आहेत.

20 ते 25 टन प्रतिदिन उत्पादन क्षमता असलेल्या प्रकल्पांना लघु किंवा लघु प्रकल्प म्हणतात. चुनखडी आणि कोक ‘पल्व्हराइज’ केले जातात. ‘पल्व्हराइज्ड’ कच्चा माल होमिनायझरमध्ये ‘होमिनाइज’ केला जातो. ते भाजलेल्या भट्टीत ‘नोड्युलेट’ केले जाते. शेलच्या खाली असलेल्या ‘ट्रिपल रोटरी डिस्चार्ज गेट’ सह एकत्रित केलेले ‘सिंटरिंग झोन शेल’ भट्टीला ‘एअर सीलिंग’ आणि एकत्रित ‘रोटरी डिस्चार्ज’ पासून क्लिनरपर्यंत एकाच गतीमध्ये डिस्चार्ज करण्याची सुविधा देते. हिरवे ‘नोड्यूल’ हळूहळू झोनमधून खाली येते. फ्ल्यू गॅसच्या संपर्कात येते. ‘नोड्यूल सिंटरिंग झोन’ मध्ये वाळवले जाते आणि त्याचे सिमेंट तयार करण्यासाठी ऑक्साईडमध्ये मिसळले जाते. क्लिनरमध्ये तयार केलेले असे सिमेंट हवेच्या संपर्कात लवकर येते आणि थंड होते. सिमेंट उत्पादनाचा लघु मध्यम प्रकल्प सुरू करण्यासाठी सल्लागाराकडून अधिक माहिती मिळवा. प्रकल्पासाठी कच्चा माल, यंत्रसामग्री आणि चालू खर्चाबाबत तज्ञांकडून अचूक प्रकल्प अहवाल मिळवा.
भांडवल-केंद्रित उद्योग असल्याने भांडवल आणि संसाधने पूर्णपणे गोळा करावी लागतील. सिमेंट विक्रीसाठी तुम्ही डीलर्सची नियुक्ती करू शकता. तुमचा सर्व माल डीलर्सद्वारे वितरित करू शकता. किमान या व्यवसायांमध्ये मागणी जास्त असल्याने ग्राहक सापडतील की नाही याची भीती नाही. जर तुम्हाला स्वतः मार्केटिंग करायचे असेल तर तुम्हाला जास्त फायदा मिळेल. सिमेंट किरकोळ विक्रेते, एजन्सी, बिल्डर्स, सेंटरिंग कॉन्ट्रॅक्टर तुम्हाला भेटून तुमचा माल त्यांना विकू शकता. चुनखडी, बॉक्साईट, मातीची भांडी, सी शेल, कोक, तेल, कोळसा, लॅटराइट, जिप्सम, पाणी इ. हा कच्चा माल यासाठी लागतो. हातोडा मिल, जबडा- यंत्रे क्रशर, बॉल मिल, बकेट लिफ्ट, भट्टी, टाकी, बॉल मिल होइस्ट, मोटर, वीज, नोड्यूल गीझर इ. सामग्रीची आवश्यकता असते.