नाशिकमधील येवला तालुक्यात नाशिक-येवला मार्गावर ‘चिचोंडी’ हे सुंदर गाव आहे. येवल्याच्या अलीकडे उजव्या हाताला लागणारे ‘पैठणी पार्क’ आणि तळ्यापासून आत 2 किलोमीटरवर गेल्यावर ‘चिचोंडी’ गाव लागते. गावात प्रवेश करताना उजव्या हाताला एक जुन्या खोलीसारखे लाकूड आणि मातीचे बांधकाम असलेले श्री महालक्ष्मी मंदिर आहे. मंदिरातील शिळा शेंदुराने सजविलेल्या पहायला मिळतात. तेथून थोडे पुढे गेल्यावर डाव्या हाताला ‘चिचोंडी खुर्द’ची नव्याने बनविलेली वेस दिसते. चिचोंडी खुर्दमध्ये प्रवेश करताना उजव्या हाताला दगडी विहीर दिसली की, डाव्या हाताच्या रस्त्याने आत गेल्यावर राघवेश्वर मंदिराचा फलक असलेली पाटी दिसते. मंदिर दिसण्याऐवजी कळसाचे दर्शन घडल्याने मंदिर जमिनीत आहे की काय असा प्रश्न पडतो.
या गावात हेमाडपंती श्री राघवेश्वर मंदिर आहे. हे मंदिर जमिनीखाली असून लेणीसारखे भासणारे आहे. मंदिर स्थापत्यशैलीतील हा एक वेगळा वास्तूप्रकार पाहताना मंदिरासाठी निवडलेली जागा किती सुबकतेने निवडली गेली असेल, याचेच राहूनराहून नवल वाटते. या वास्तूची रचना लेणीसारखी असली तरी हे हेमाडपंती मंदिर आहे, हे समजते. प्रत्येक वास्तूतील वेगळेपणा एक वेगळी संस्कृती उलगडताना अनुभवायला मिळतो. हा चिचोंडीचा प्रवास एका वेगळ्या विश्वात आपल्याला घेऊन जातो. हेमाडपंती स्थापत्यशैलीचा निर्माता हेमाद्रीने काळ्याभोर दगडात जणू सोने कोरले आहे, असा भास होतो.
चिचोंडी खुर्दच्या जुन्या वेशीजवळ वसलेले गावचे ग्रामदैवत म्हणून ओळखले जाणारे प्रसिद्ध पुरातन राघवेश्वर मंदिर हेमाडपंती मंदिर म्हणून ओळखले जाते. पूर्वीच्या काळी या देवस्थानला ‘रामेश्वर’ असे नाव होते. पूर्ण काळ्याभोर दगडात कोरलेल्या या मंदिरात जाण्यासाठी पायऱ्या असून, दोन्ही बाजूंनी पंचवीस पायऱ्या उतरून जावे लागते. 22 खांबांवर उभारलेले हे सुंदर मंदिर आहे. पूर्वी येथे गावातील ही एकमेव विहीर असल्याने याला खूप पाणी असायचे; मात्र आता अनेक विहिरी झाल्याने यादवकालीन विहिरीचे पाणी कमी झाले आहे. मंदिराच्या सुरूवातीच्या खांबांवरील नक्षीकाम अप्रतिम आहे. खांबांवरील शिल्पेही आकर्षक आहेत.