पाईप निर्मिती

पाणी हा जीवनाचा स्त्रोत आहे. त्याचा वापर शेतीसाठी तसेच मानवी वापरासाठी होतो. वापरासाठी पाणी वाहून नेणे आवश्यक असते. जलवाहतुकीचा इतिहास शोधला असता, सिंधू संस्कृती मोहेंजोदारो आणि हडप्पा या संस्कृतीतील लोकांनीही पाणी वाहून नेण्यासाठी माती, वीट आणि दगड यांसारखी सामग्री वापरली होती. जसजशी सभ्यता विकसित होत गेली, तसतसे हे साहित्य बालले. पाईपसाठी धातूपासून प्लास्टिकसारख्या पदार्थांचा वापर होतो . भारतातील हा एक विकसित असलेला उद्योग आहे.
प्लास्टिक पाईपिंग हा खूप मोठा विषय आहे. सर्व प्लास्टिक कच्च्या तेलापासून बनवले जाते. काही प्लास्टिकमध्ये कच्च्या मालाच्या 100% पेट्रोलियम असते . काही अभियांत्रिकी प्लास्टिकमध्ये सुमारे 33-37% कमी पेट्रोलियम असते. कृषी क्षेत्र, पिण्यायोग्य पाणी पुरवठा यासाठी पाईप आवश्यक असतात. भारतात केबल आणि विद्युत वाहक, प्लॅस्टिक वॉटर पाईप्स उद्योगाने सन 1960 च्या उत्तरार्धात आपला पाय रोवण्यास सुरुवात केली. एचडीपीई, पीव्हीसी हे सुरुवातीचे प्रवेशकर्ते होते. सन 1980 मध्ये, जागतिक बँक-अनुदानित पाणी योजनांमुळे संपूर्ण देशात स्वीकृती वाढली. या कालावधीत इमारतींच्या आत ड्रेनेज आणि पाणीपुरवठा करण्यासाठी पीव्हीसी पाईप्सचा वापर करण्याचा आणखी प्रयोग झाला.
सन 1900 च्या दशकाच्या सुरुवातीपासून इमारतींच्या आतील पाईपिंग हा स्वातंत्र्यपूर्व काळाने दिलेला वारसा होता, ज्यामध्ये बहुतेक धातूंचे वर्चस्व होते. त्यावेळी उच्च दर्जाचे निवास आणि हॉटेल्ससाठी तांब्याचे पाईप्स आणि सर्वसामान्य जनतेसाठी गॅल्वनाइज्ड लोखंडी पाईप्स वापरले जात होते. पाणी योजनांमध्ये पीव्हीसीच्या वाढत्या यशाकडे संधी म्हणून पाहिले गेले. अनेक कंपन्यांनी जीआय फिटिंगसह थ्रेड केलेले युपीव्हीसी पाईप्स प्रस्तावित करण्यास सुरुवात केली. प्रचलित 100% मेटल सिस्टीमच्या स्थापनेपेक्षा हे अधिक किफायतशीर असल्याने जनतेने हे सहज स्वीकारले.
युपीव्हीसी पाईप्स तुटतात आणि परिणामी गळती होते, गरम पाण्यात वापरताना पाईप निकामी होतात. उत्तर भारतात जेथे उन्हाळा खरोखरच उष्ण असतो, तेथे जास्त तापमानात युपीव्हीसीच्या मर्यादेमुळे पाईप निकामी झाले.
उद्योग अहवालानुसार, भारतातील पाईप्सचा दरडोई वापर दरवर्षी अंदाजे 11 किलो आहे. हा जागतिक सरासरी 17 किलो प्रतिवर्षापेक्षा खूपच कमी आहे. हे देशातील वाढती लोकसंख्या, शहरीकरण, उत्पन्नाची पातळी आणि पायाभूत सुविधांच्या विकासामुळे भारतातील पाईप क्षेत्रातील वाढीची प्रचंड क्षमता दर्शवते. पाईप क्षेत्र हे पायाभूत सुविधा आणि बांधकाम उद्योगाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे; कारण पाईप्सचा वापर पाणीपुरवठा, ड्रेनेज, सिंचन, प्लंबिंग, तेल आणि वायू, अग्निसुरक्षा, केबल संरक्षण आणि बरेच काही यासारख्या विविध प्रयोगांसाठी केला जातो. प्लास्टिक पाईप वेगवेगळ्या प्रकारच्या पॉलिमरपासून बनलेले असतात. पॉलिमरचे चार प्रमुख प्रकार म्हणजे अनप्लास्टिकाइज्ड पॉलिव्हिनाईल क्लोराईड (युपीव्हीसी), जे उद्योगाच्या मागणीच्या 65%, क्लोरीनेटेड पॉलिव्हिनाईल क्लोराईड (सीपीव्हीसी) – 15%, एचडीपीई -15% आणि पॉलीप्रॉपिलीन (पीपीआर) – 4% आहेत. मिश्रित पाईप्स, ज्यात धातू आणि प्लास्टिकच्या थरांचे मिश्रण आहे, ते समान प्रयोगांसाठी देखील वापरले जातात.