कांदावर्गीय भाज्यांमध्ये कोबीचा समावेश होतो. कोबीपासून वेगवेगळे चविष्ट पदार्थ बनविले जातात. मिरची-मसाल्याची भाजी, कुरकुरीत भजी बनविण्याबरोबरच कच्च्या कोशिंबिरीची लज्जत वाढविण्यासाठी कोबी वापरतात. चिनी खाद्यपदार्थांमध्ये तर कोबीचा मान वरचा असतो. त्यामुळे कोबी लागवडीला विशेष महत्त्व आहे. कोबीची लागवड प्रामुख्याने सेंद्रिय पदार्थांनी समृद्ध असलेल्या वालुकामय ते भारी…
भारतात हरितक्रांतीसारख्या केलेल्या अभूतपूर्व कार्यासाठी भारत सरकारने डॉ. एम. एस. स्वामीनाथन यांना ‘भारतरत्न’ पुरस्कार जाहीर केला. ही देशातील समस्त शेतकरी वर्गासाठी अत्यानंदाची बातमी आहे. भारतातील अन्नसंकट संपविण्यासाठी सन 1960 च्या दशकात त्यांनी देशात घडवून आणलेल्या हरितक्रांतीसाठी जाहीर झाला आहे. स्वामीनाथन यांच्या धोरणामुळेच भारतातील कृषी उत्पादनात…
गहू पिकावर विविध रोगांचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता दिवसेंदिवस वाढत आहे. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांनी योग्य वेळी व्यवस्थापन करावे, जेणेकरून नुकसान टाळता येईल. असाच एक रोग म्हणजे ‘पिवळा गंज’ आहे. याला प्रतिबंध करण्याचे मार्ग आयसीएआर-भारतीय गहू आणि बार्ली संशोधन, कर्नालचे शास्त्रज्ञ यांनी सांगितले आहेत. या संस्थेचे संचालक…
औषधी आणि सुगंधी वनस्पतींची लागवड करणाऱ्या शेतकऱ्यांना पेरणीचे तंत्र, नवीन सुधारित बियाणे आणि उत्पादनाच्या विक्रीकरिता सीएसआयआर-केंद्रीय औषधी व सुगंधी वनस्पती संस्थेने शेतकऱ्यांसाठी ‘अरोमा ॲप’ आणले आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनांना बाजारपेठ मिळणार आहे. औषधी आणि सुगंधी वनस्पतींच्या लागवडीतून शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्यासाठी देशात सध्या ‘सुगंध मिशन’…
श्रीरामांचे युग त्रेतायुग म्हणून ओळखले जाते. भारतातील शेती ही अत्यंत प्रगत होती. त्रेतायुगातील शेतकरी अन्नधान्यापासून कडधान्य, भरडधान्य, फळे, तेलबिया इत्यादींचे उत्पन्न घ्यायचे. त्या काळी केवळ शेतीच नाही तर पशूपालनही करीत. त्यात गाय हा प्राणी फार महत्त्वाचा असे. रामराज्यात पिकांवर रोग वा किडींचा प्रादुर्भाव नव्हता, असे…
‘पुंगनुर’ ही गाईची भारताची स्वदेशी जात आहे. या आंध्रप्रदेशातील ‘पुंगनूर’ जातीच्या गाई जगातील सर्वात लहान गाई आहेत. भारतात एकूण 43 हून अधिक देशी गाई आहेत. त्यापैकी एक ‘पुंगनूर’ गाय आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदीसुद्धा या गाईचे प्रशंसक आहेत. भारतातील ही देशी गायीची जात नामशेष झालेल्या जातीपैकी…
थंडीचा काळ सुरू झाला आहे. यावर्षी थंडीची तीव्रता अधिक लांबण्याची शक्यता हवामानतज्ज्ञांनी व्यक्त केली असून उत्तर भारतात त्याचा परिणामही दिसून येत आहे. दिवसेंदिवस सकाळ आणि रात्रीच्या तापमानात लक्षणीय घट नोंदवली जात आहे. या थंडीचा परिणाम मनुष्य, प्राणी त्याचबरोबर पिकांवरही होतो. अतिथंडी असलेल्या प्रदेशात पिकांच्या उत्पादकतेवर…
देशातील काही भागांमध्ये गेल्या काही दिवसांत थंडी प्रचंड वाढली आहे. काही ठिकाणी अल्प तर काही ठिकाणी ती अजिबात नाही. परंतु, जिथे थंडीचा कडाका आहे, अशा ठिकाणी शेतकऱ्यांनी आपल्या जनावरांची काळजी घेतली पाहिजे. यामुळे भयंकर थंडीपासून प्राण्यांचे संरक्षण होईल. बिहारच्या पशु आणि मत्स्यसंपदा विभागाने पशुपालक आणि…
गुलाबाची लागवड करणाऱ्या शेतकऱ्यांना सणसमारंभाच्या दिवसांत चांगला नफा मिळतो. लग्नसराईच्या हंगामात गुलाबांना मागणी मोठ्या प्रमाणात वाढते; परंतु गुलाबाच्या झाडांना हिवाळ्याच्या हंगामात विविध आव्हानांचा सामना करावा लागतो. थंड आणि ओलसर परिस्थिती विविध रोगांसाठी अनुकूल वातावरण तयार करते. या शेतीच्या यशस्वी व्यवस्थापनासाठी प्रतिबंधात्मक उपायांची आवश्यकता असते. पावडर…
हिरवे वाटाणे अर्थात कच्चे वाटाणे ज्याला ‘मटार’ देखील म्हणतात. मटार सगळ्यांनाच आवडतात. मटारची शेती करताना नियमित पाणीपुरवठा करणे व वेळेवर कीटकनाशक फवारणी होणे गरजेचे असते. या पिकास अनेक रोगांना तोंड द्यावे लागते. हिवाळ्यात पिकाच्या वाढीवर आणि उत्पादनावर परिणाम होतो. यशस्वी शेतीसाठी या रोगांचे व्यवस्थापन करणे…