शेतीमधून चांगले उत्पन्न मिळण्यासाठी, पिकांचे पोषण होण्यासाठी शेतजमीन सुपीक असणे अत्यंत महत्वाचे असते. रसायनयुक्त खतांच्या वापरामुळे जमिनीची सुपीकता कमी होते. याचा थेट परिणाम पिकांच्या उत्पन्नावर होतो. जमिनीची सुपीकता वाढवणे हे एक आव्हानच असते. मातीचा पोत सुधारण्यासाठी आणि सुपीकता वाढवण्यासाठी ह्युमिक ॲसिड हे एक वरदान आहे….
शेती करण्यासाठी शेतजमीनच हवी, हे सत्य आहे ; परंतु अपार्टमेंटमध्ये राहणे किंवा अंगण नसणे हा भाजीपाला पिकवण्यात सर्वात मोठा अडथळा आहे असे वाटणे, ही चुकीची बाब आहे. अगदी लहान घरातही आपण भाजीपाला पिकवू शकतो. आपल्या मोकळ्या वेळेचा सदुपयोग करू शकतो. आपण घरच्या घरी पालक, टोमॅटो,…
सध्या पॉलीहाऊसमध्ये शेती करण्याचा कल झपाट्याने वाढत आहे. त्यामुळे आता वर्षभर अनेक फळे आणि भाज्या उपलब्ध होतात. अनेक राज्ये शेतकऱ्यांना पॉलीहाऊस शेतीसाठी अनुदानही देत आहेत; परंतु पॉलीहाऊसमध्ये पुन्हा-पुन्हा अशीच पिके घेतल्याने अनेक रोग वाढत आहेत. त्याचे वेळीच व्यवस्थापन करणे गरजेचे आहे. पॉलीहाऊस शेती-बागायती, पिकांसाठी नियंत्रित…
महाराष्ट्रात केळीचे उत्पादन मोठ्या प्रमाणावर घेतले जाते. विशेषत: खानदेशात केळीची लागवड महत्वपूर्ण असते. केळीच्या लागवडीसाठी 13 ते 40 अंश सेल्सिअस तापमान असणे आवश्यक असते. हिवाळ्याच्या काळात या पिकास फार जपावे लागते. जेव्हा किमान तापमान 10 अंश सेल्सिअसच्या खाली जाते, तेव्हा केळीच्या झाडातील द्रव पदार्थाचा प्रवाह…
भारतीय गाय ही खेड्यातील गरीब शेतकऱ्यांचे पोषण आणि शक्तीचे प्रतीक आहे. देशी गाईचे दूध, दही, ताक आणि तूप यांनी भारतीय थाळीला पौष्टिकता प्रदान केली आहे. भारतीय गाईच्या वासरांनी मोठे झाल्यानंतर शेतकऱ्यांना आर्थिक मिळकत देऊन त्यांची वर्षानुवर्षे सेवा केली आहे; परंतु यांत्रिकीकरणाच्या युगात उत्पादन कमी असल्याने…
महाराष्ट्रातील विदर्भासारख्या भागात बटाटा शेती केली जाते. बटाटा हे असे पीक आहे, ज्याची साठवणूक केल्यावर कोंब येऊन ते खाण्यायोग्य राहत नाहीत. काश्मीरमध्ये बटाटा साठवणुकीचे एक प्राचीन तंत्र असून ते तेथील शेतकऱ्यांनी आजपावेतो जपून ठेवले आहे. थंडीच्या दिवसांत काश्मीरचे ‘गुरेझ’ खोरे हे मुसळधार बर्फवृष्टीमुळे सहा महिने…
शेती करीत असताना खते व कीटकनाशके यांचा वापर ओघाओघाने येतोच ! समृद्ध शेतीसाठी पोषणतत्वे फार गरजेची असतात. ही खतांमधून पुरविली जातात. सेंद्रिय प्रकारच्या खतांमध्ये मानवी शरीरास अनुकूल असे घटक असतात. रासायनिक खतांमध्ये प्रतिकूल घटक असतात. याशिवाय, फळे आणि भाजीपाला उत्पादनासाठी कीटकनाशकांचा वापर हा शरीरासाठी हानिकारक…
कागदी लिंबांना बाजारात सर्वाधिक मागणी आहे. कागदी लिंबे आकाराने लहान, 40 ते 45 ग्रॅम वजनाची असतात. या फळाची साल अगदी पातळ असते. त्याच्या रसाला मागणी जास्त आहे. झाडाला काटे जास्त असून झाडे वर वाढतात. काही लिंबे आकाराने मोठी असतात. वजन सुमारे 50 ते 70 ग्रॅम…
फरसबीची भाजी अनेकांना आवडते. फरसबी पुलावासह अनेक पदार्थांची लज्जत वाढवते. ही भाजी वेलवर्गीय आहे. ही रोपे नेहमीच्या रोपांप्रमाणेच वाढतात, म्हणून त्यांना कोणत्याही अन्य गोष्टींची आवश्यकता नसते. फरसबी अतिशय लवचिक असतात. ती सूर्यप्रकाशात आणि सावलीतही चांगली वाढतात. अर्धवट सूर्यप्रकाश मिळेल अशी जागा निवडा. फरसबी झुडूपवर्गीय नसल्याने…
‘फणस’ हे नगदी पीक आहे. त्यामुळे याची शेती ही नेहमी फायद्याची शेती मानली जाते. कोकण आणि दक्षिण भारतात या जोरावर अनेक प्रक्रिया उद्योग उभे आहेत. पक्क्या फणसाएवढाच कच्च्या फणसापासून तयार केलेले पदार्थही चविष्ट आणि रुचकर असतात. त्यामुळे कच्च्या आणि पक्क्या दोन्ही स्वरुपातील फणसांना बाजारात विशेष…