शेती

सोनचाफा हे सर्वात लोकप्रिय फुलझाडांपैकी एक आहे. खोली सुगंधित करण्यासाठी, फुलांच्या हारात, तसेच धार्मिक समारंभांमध्ये, सुशोभिकरणासाठी या फुलांचा उपयोग केला जातो. जमिनीतील नायट्रोजनचे स्थिरीकरण करण्यासाठी हे झाड उपयुक्त आहे. या झाडाची पाने पालापाचोळा देतात. या झाडांमुळे जमिनीचा सामू सुधारतो. मातीतील सेंद्रिय कार्बन आणि फॉस्फरसचे प्रमाण…

‘जरबेरा’ हे महत्त्वाचे व्यावसायिक फूल आहे. ‘जरबेरा’च्या फुलांमध्ये पिवळा, नारिंगी, मलई-पांढरा, गुलाबी, लाल आणि असे अनेक रंग दिसतात. कधीकधी दुहेरी जातींमध्ये, द्विरंगी फुले येतात. जरबेराच्या फुलांचे देठ लांब आणि पाणीदार असतात. ‘हरितगृहा’ मध्ये जरबेराची लागवड माती किंवा मातीविरहित माध्यमात (कोको पीट) केली जाते. मातीविरहित माध्यमात…

‘डेलिया’ हे एक आकर्षक फूल आहे. सदासर्वदा टवटवीत दिसणाऱ्या या फुलांमध्ये औषधी गुणधर्म आहेत. ही विविध रंगांची फुले बाजारात ग्राहकांची मागणी खेचून आणतात. सप्टेंबर ते ऑक्टोबर या कालावधीत मैदानी भागात डेलियाची लागवड केली जाते. डोंगराळ भागात एप्रिल महिन्यात सुरुवात करतात. विशेषतः उत्तर भारतात या फुलांची…

शेवंतीचे फूल त्याच्या उत्कृष्ट सौंदर्यामुळे आणि विविधतेमुळे प्रत्येकाला आवडते. शेवंती एक बारमाही औषधी वनस्पती आहे. तिच्या अप्रतिम सौंदर्यामुळे जगभरात या फुलाची मागणी असते. या फुलाचे इंग्रजी नाव ‘क्रायसॅन्थेमम’ हे दोन ग्रीक शब्दांवरून आले आहे. ‘क्रिसोस’ म्हणजे सोनेरी किंवा पिवळा आणि ‘अँथेमॉम’ म्हणजे फूल. म्हणून हे…

अन्नधान्याची शेती ही भारतात परंपरेने चालत आलेली शेती आहे. माणूस सजावटीबाबत विशेष दक्ष झाला आहे. त्याच्या अभिरुची बदलल्या आहेत. त्यामुळे भारतासह जगभरात शोभेच्या फुलांची मागणी सातत्याने वाढत आहे. शेतकऱ्यांसमोर फुलशेती हा एक नवा पर्याय म्हणून उदयास आला आहे. फुलशेती दिसायला आकर्षक तर असतेच; त्याहीपेक्षा यातून…

‘कमळ’ हे भारताचे राष्ट्रीय फूल आहे. अनेक औषधी आणि पौष्टिक गुणधर्मामुळे कमळाकडे व्यावसायिक दृष्टीने पाहिले जाते. भारतात गुलाबी आणि पांढऱ्या रंगाची मनमोहक कमळाची फुले आढळतात. साधारणपणे कमळाच्या पाकळ्यांची संख्या 16 ते 36 पर्यंत असते. कमळात अनेक औषधी आणि पौष्टिक गुणधर्म आहेत. प्राचीन आयुर्वेदात मधुर, शीतल,…

भारतातील ज्वारीच्या लागवडीखालील एकूण क्षेत्रापैकी 50% क्षेत्र महाराष्ट्रात आहे. देशातील एकूण ज्वारी उत्पादनापैकी 52% उत्पादन महाराष्ट्र, कर्नाटक, आंध्रप्रदेश आणि तामिळनाडूमध्ये होते. ज्वारी हे खरीप आणि रब्बी पीक आहे. हे कोरडवाहू शेतीप्रकारातील सर्वात महत्वाचे अन्न आणि चारा पीक आहे. महाराष्ट्र, कर्नाटक, आंध्रप्रदेश, मध्यप्रदेश, गुजरात, राजस्थान, उत्तर…

तूर हे एक लोकप्रिय कडधान्य पीक असून प्रथिनांनी समृद्ध आहे. उष्णकटिबंधीय आणि अर्धउष्णकटिबंधीय प्रदेशात याची लागवड केली जाते. तूर लागवडीसाठी हलकी अल्कधर्मी, खोल आणि ओलसर माती लागते. तुरीचे बियाणे जून महिन्यात पेरणे आवश्यक असते. चांगल्या नांगरलेल्या जमिनीत या पिकाचे उत्पादन चांगले येते. कडधान्य पिकांचे क्षेत्रफळ…

मका हे उष्ण, समशीतोष्ण आणि थंड हवामानाशी समरस होणारे पीक आहे; मात्र पीकवाढीच्या कोणत्याही अवस्थेत धुके आल्यास ते या पिकास मानवत नाही. या पिकाच्या योग्य वाढीसाठी २५ ते ३० अंश से. तापमान चांगले असते; परंतु जेथे सौम्य तापमान आहे, अशा ठिकाणी मका वर्षभर घेता येतो….

बासमती तांदूळ जगभरात प्रसिद्ध आहे, एवढेच नव्हे, तर जागतिक बाजारपेठेत या धान्याला मागणी आहे. भारत आणि पाकिस्तान हे देश बासमती तांदूळाचे जनक मानले जातात. भात हे जगातील महत्त्वाच्या अन्नधान्य पिकांपैकी एक आहे. जगात सुमारे 150 दशलक्ष हेक्टर आणि आशियामध्ये 135 दशलक्ष हेक्टरमध्ये भाताची लागवड केली…