उद्योग

कोणताही व्यवसाय, केवळ एखाद्या क्षेत्रात आवड आहे म्हणून सुरु करून उपयोग होत नाही, तर तो यशस्वीरित्या चालू ठेवण्यासाठी सखोल ज्ञान आणि नियोजन आवश्यक असते. अलीकडे पादत्राणे विक्री व्यवसायाला फार महत्त्व आले आहे. आता चप्पल, शूज, सँडलमध्येही विविध प्रकार येतात. केवळ गरज म्हणून चप्पल न वापरता ही एक फॅशन झाली…

आकर्षक बनावट दागिने हा एक अलीकडे वाढत असलेला उद्योग आहे. अस्सल दागिने बनविण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या कच्च्या मालाच्या जास्त किंमतीमुळे खरे दागिने खरेदी करणे सर्वसामान्यांना परवडणारे नसते. बनावट दागिने आकर्षक केले जात असल्याने अनेक तरुणी, स्त्रियांच्या हे पसंतीस उतरलेले आहेत.   कमी किमतीचा धातू आणि रत्नांपासून बनविलेले…

भारतामध्ये जे उद्योग महत्त्वाचे मानले जातात, त्यामध्ये स्टील, सिमेंट आणि वाहन उद्योग यांचा समावेश आहे. वाहन उद्योग हा भारताच्या आर्थिक वृद्धीला चालना देणारा प्रेरक घटक मानला जातो. या उद्योगामधून मोठ्या प्रमाणात रोजगार निर्माण होऊन अर्थकारण चालते. भारतातील सर्वात मोठे वाहन निर्मिती केंद्र महाराष्ट्रातील पुणे हे…

बांबूवर आधारित वस्तूंचा वापर अलीकडे वाढू लागला आहे. घराच्या सजावटीकडे नवीन पिढी बारकाईने लक्ष देत असते. सजावटीमध्ये त्यांचा वापर केला जातो. या वस्तू नाजूक आणि आकर्षक दिसत असल्याने तसेच पर्यावरणपूरक असल्याने लोकांची याला पसंती मिळत आहे. बाजारपेठेतील मागणीनुसार ही उत्पादने घेतली जातात. बांबूपासून सुमारे 15…

लोह-पोलाद उद्योग हा भारतातील एक महत्वाचा उद्योग आहे.  कोळसा क्षेत्राजवळ हे उद्योग उभारले जातात. देशातील लोह पोलाद उद्योगाचे  व्यवस्थापन ‘स्टील अथॉरिटी ऑफ इंडिया लिमिटेड’ (सेल) यांच्यामार्फत पाहिले जाते. पश्चिम बंगालमधील कुल्टी येथे भारतातील पहिला आधुनिक लोहपोलाद कारखाना इ.स.१८६४ साली सुरू झाला. भारताचा पोलाद उत्पादनात चौथा…

तांब्याची भांडी बनविण्याचा व्यवसाय आपल्याकडे फार पूर्वीपासून चालत आलेला आहे. अलीकडच्या काही वर्षांपर्यंत अगदी राजेवाड्यांपासून रयतेच्या घरातही तांब्या-पितळेची चकचकीत भांडी दिसायची. हंडा, कळशी, घंगाळ, ताम्रकलश, बंब तसेच इतर सर्व प्रकारची भांडी याच धातूंची असायची. इतिहासात तर ताम्रपाषाण संस्कृतीचा एक कालखंडच आहे. आजही हा व्यवसाय महाराष्ट्रात…

चिनीमातीची भांडी बनविण्याचा उद्योग फार जुना आहे. भारतातील ठराविकच भागात तो चालतो. दिल्लीजवळ असणारे ‘खुर्जा’ गाव या उद्योगासाठी नावाजलेले आहे.  चिनीमातीची भांडी ही चीनची निर्मिती आहे. चीनच्या दक्षिणेकडील ‘चेच्यांग’ प्रांतात ही माती मिळायची. मुळात, चिनीमाती हे ‘काओलिनाइट’ याप्रकारचे एक औद्योगिक खनिज असून हे  चीनमध्ये सापडते,…